پروژه مرمت « مسجد کبود تبریز » | ||
|
||
تاریخ ایجاد 24/05/2014 12:00:00 ق.ظ تعدادبرگ: 25 اسلاید قیمت: 4000 تومان حجم فایل: 4246 kb | تعدادمشاهده 67 |
|
|
||
به نام خدا
مقدمه :
در استان گیلان تعداد زیادی امامزاده و بقعه وجود دارد که در هیچ استانی
به تعداد مکان های متبرکه این استان امامزاده دیده نمی شود . این مکان ها ،
آرامگاه ها ، پناهندگان سادات علوی و وابستگان خاندان نبوت است که همیشه
مورد احترام مردم گیلان قرار داشتند .
این مکان ها با معماری استان گیلان یعنی سقف های سفالی و ایوان به دور بنا
ساخته شده اند و امامزاده هایی که در دهکده ها وجود دارند هنوز دارای
ساختار قدیمی یعنی چوب و شیروانی هایی است با ساقة برنج و تعدادی از این
امامزاده ها دارای نقاشیهای دیواری بزرگی است که روایت کنندة زندگی ائمه و
امامانی چون واقعة عاشوراست . اماکنی چون بقعة ملا پیرشمس الدین در مسجد
دهکدة لاشیران حکومتی که چند نقاشی دیواری بزرگ دارد . بقعة میر شهید در
محلة اردوبازار لاهیجان . ایران بقعة حسن بگ دشت در محلة اردوبازار
لاهیجان ، بقعة سیدمرتضی در دهکدة ماچیان رانکو . امامزاده درویش علی در
متا محلة نوبیجار و این مجموعه بررسی است از نقاشی های دیواری دو امام
زادة چهار پادشاهان و آقامیرصادق در شهر لاهیجان .
فهرست مطالب
- مقدمه
- بقعه چهارپادشاهان در لاهیجان 1
- (کروکی) محل قرارگیری نقاشی های امامزاده 5
- بقعة آقا میرصادق در لاهیجان 6
- (کروکی) محل قرارگیری نقاشی های امام زاده 12
«بقعة چهارپادشاهان در لاهیجان»
این بقعه در محلة میدان لاهیجان قرار دارد و ابتدا آرامگاه سید خرمکیایا
سید خورکیا مقتول در سال 647 هـ . ق بوده ، چون سادات زیدی کیائی را در
جوار سیدخرم کیا به خاک سپردند این محل به نام چهارپادشاه شهرت یافت - در
سال 791 هـ.ق درجنگ رشت - شرحی که رابینو دربارة این بقعه می نویسد -
«قسمت اعظم بنای چهار پادشاه مزار سیدهادی کیاست . این بنا وقتی بر پا شد
که اجساد برادرانش سید علی کیا ، سید حسن کیا و افراد دیگر یعنی ابراهیم
کیا و سید عبدالله کیا پسران سیدعلی کیابن ناصرکیا را در اینجا به خاک
سپردند . اینان در سال 791 در جنگ رشت کشته شدند و اجساد ایشان 5 ماه پس
از کشته شدنشان به اینجا منتقل شد » .
سید خورکیا متوفی در سال 647 هـ.ق
سید علی حسینی کیا متوفی 791 هـ.ق
سیدحسن کیا متوفی 829 هـ.ق
سید رضی کیا متوفی 829 هـ.ق
پس از اینجا معلوم است که نخست سیدخورکیا در سال 647 درگذشت و وی را در
این محل دفن کردند و پس از آنکه سیدعلی کیا در سال 791 درگذشت در طرف چپ
حجرة سیدخورکیا حجره ای دیگر ساختند و او را به خاک سپردند و نیز در سال
829 سید حسن کیا درگذشت و وی را در جوار پدرش به خاک سپردند و چون در همان
روز سیدرضی کیا پادشاه وقت گیلان رحلت کرد وی را در همان حجره دفن کردند .
بر روی آرامگاهها صندوقچه های چوبی کنده کاری شدة قدیمی با کتیبه های خوش
خط قرار دارد . که قدیمی ترین صندوقچه در سال 791 هـ.ق و جدیدترین در سال
1015 هـ.ق ساخته شده است . خط این کتیبه از محمدبن داوود کیا و نجار آن
عبدالفتاح لاهیجی و صندوقچة دیگر که از نوشته های آن معلم است که قبر
سیدرضیکیا پادشاه وقت است . خط کتیبه از حسین بن علی الصالحی الجیلی است .
بنای اصلی ، مستطیل شکل و در ضلع جنوبی حیاط واقع شده در ارتفاع 2 متر از
سطح زمین و بنای دیگری در ضلع شرقی قرار دارد که بقعه ای ساده است . اما
بنای اصلی ایوان بزرگی در ضلع شمالی دارد که چهار اطاق اصلی را در بر می
گیرد . ایوان به طول 297 سانتیمتر و عرض 533 سانتیمتر طاق ایوان بر 6
فیلپای (ستونی که بر زیر سقف برنند) آجری که بر روی آن گچ گرفته اند استوار
است و طرفین فیلپاها را دو فیلپا نما ساخته اند و پائین فیلپاها ، ازارة
دیوارها به ارتفاع 90 سانتیمتر باکاشیهای مربع آبی رنگ که داخل آن گل هشت
پر و نقوش متعدد دیگر وجود دارد دیده می شود . این کاشیها - کاشیهای
ایوان - هنگام مرمت بنا در دورة قاجار انجام شده است . تصویر 2 و 3 سقف
بنا لمبه کوبی و در زیر پوشش پهن دارد . در این ایوان 6 در دولنگه ، دو
پنجرة مشبک نورگیر و هفت خنگ است که با نقوش هندسی بر آنها کار شده و دو
در ایوان که قدیمی تر بنظر می آیند را برای محافظت با شیشه پوشانده اند .
تصویر 5-4 این بنا از حیاط دارای سه در ورودی است و در اصلی آن در ضلع
غربی واقع است که امروزه از در و چهارچوب آن خبری نیست و دو در دیگر با
فاصله در ضلع شمالی حیاط واقع هستند که به بازار باز می شوند و یک جفت در
قدیمی هنوز در ضلع شمالی وجود . تصویر 6 به گفته متصدی بقعه یک جفت از
درها را در موزة تهران و مشهد نگه داری می کنند .
در قسمت چپ نمای شمالی دیوار بقعه ، نقاشی دیده می شود که روایتی است از
صحنة عاشورا ، این روایت دو صحنه دارد و به سبک قهوه خانه ای کار شده در
ابعاد بزرگ که از زیر سقف بعد از یک سری نوشته آغاز می شود . ارتفاع
نقاشی است . مردی سوار بر اسب است و یاران و واقعه ای از عاشورا دور تا
دور مرد سوار بر اسب که به نظر می آید حضرت ابوالفضل باشد کشیده شده ،
تصویر 7 و 8 و تصویر دیگری در کنار این دو صحنه وجود دارد - دیوار بقعه سه
تصویر در خود جای داده - تصویر آخری به رنگی ملایم رنگ آمیزی و حکاکی شده
است . درختی را نمادین نشان می دهد سبزرنگ که تعدادی پرنده بر روی آن
نشسته اند - اما به طور حتم رنگ هائی که ما امروز بر نقاشی می بینیم به
مرور زمان تغییر رنگ داده اند - این تصویر آخر را به تازگی میراث فرهنگی
از زیر گچی که بر روی آن کشیده شده بود خارج کرده اگرچه قسمت پائینی کار
هنوز زیر گچ قرار دارد . ارتفاع کار است . تصویر 9
این نقاشی ها بر روی سنگ ساروج بنا با رنگ های طبیعی و گیاهی نقاشی شده و
از نقاش اولیة آن اطلاعی در دست نبود . اما مهر مرمت کار بنا بر تصویر
وجود دارد که مشهدی آقاجان نقاش لاهیجی به تاریخ 1351 به دستور آقا سید
نعمت الله توکلی را خبر می دهد . تصاویر بعدی دیتیل هایی است از تصاویر
اصلی ...
منابع
- از آستارا تا استرآباد ، دکتر منوچهر ستوده
- کتاب گیلان ، گروه پژوهشگران ایران
- اطلاعات بومی