پاورپوینت مدیریت بحران
بخشی از مطلب
هدف‌های آموزشی
در پایان این فصل شما میتوانید:
بحران و مدیریت بحران را تعریف نمائید.
انواع بحران، اثرات و مراحل زمانی وقوع حوادث و بلایا را شرح دهید.
خصوصیات رهبران و مدیران بحران را توصیف نمائید.
گام‌ها به هنگام بروز بحران را شرح دهید.
هدف‌های آموزشی
اصول مبارزه با بحران را توصیف نمائید.
اقدامات افراد را هنگام بروز بحران، توضیح دهید.
اورژانس‌های رفتاری و نحوه برخورد با آن را شرح دهید.
نیازهای غذایی گروه‌های آسیب‌دیده رابه تفکیک سن طبقه‌بندی نموده، و توصیف نمائید.
اقدامات سوپروایزر و سرپرستار را به هنگام بحران توصیف نمائید
کشور ایران به علت وسعت، موقعیت جغرافیایی و تنوع اقلیمی جزء یکی از
کشورهای بلاخیز دنیا است. و از این جهت رتبه ششم را در دنیا دارا می‌باشد.
از 40 نوع بلای طبیعی شناخته شده، 31 نوع آن در ایران اتفاق می‌افتد
تعریف بحران و مدیریت بحران
عبارت بحران، نخستین بار توسط رابرت مک نامارا[1] به هنگام پیشامد امکان
درگیری موشکی میان آمریکا و کوبا عنوان گردید [1]- Robert McNamara
بحران
بحران عبارتند از: حادثه‌ای که به طور طبیعی و یا توسط بشر ،به طور ناگهانی
و یا به صورت فزاینده به وجود آید؛و سختی و مشقتی را به جامعه انسانی
تحمیل نماید که جهت برطرف کردن آن نیاز به اقدامات اساسی و فوق‌العاده
باشد
مدیریت بحران
مدیریت بحران، علمی کاربردی است که به وسیله مشاهده سیستماتیک بحران‌ها و
تجزیه و تحلیل آنها در جستجوی یافتن ابزاری است که به وسیله آنها بتوان از
بروز بحران‌ها، پیشگیری نمود؛ و یا در صورت بروز آن، در خصوص کاهش اثرات
آن، آمادگی لازم، امداد رسانی سریع، و به بهبودی اوضاع اقدام نمود.
انواع بحران
به طور کلی انواع بحران‌های معمول و مطرح در دنیا، بدین قرار می‌باشند:
زمین لرزه، آتشفشان، موج‌های دریایی ناشی از زلزله، گردبادهای استوایی
(طوفان) ، طغیان، شکافتن زمین، آتش‌سوزی طبیعی جنگل‌ها و بیشه‌ها، خشکسالی،
بیماری‌های شایع، تصادفات عمده، شورش‌های اجتماعی،و بحران‌های ناشی از
جنگ
انواع بحران
انواع بحران
خصوصیات بحران
خصوصیات بحران
1- بحران بیشتر یک وضعیت اضطراری و آنی است، تا یک حالت مزمن، با وجود آنکه زمان غیرمشخص می‌باشد.
2- بحران موجب تغییر رفتار و سلوک می‌شود ،و اکثراً آثار پاتولوژیکی مانند: یأس، کا هش بهره‌وری، فرار از مسئولیت و عذرتراشی دارد.
خصوصیات بحران
3- بحران هدف‌های اشخاص درگیر را مورد تهدید قرار می‌دهد.
4- بحران یک وضعیت نسبی ادراکی است، یعنی رویدادی که ممکن است به وسیلة یک
طرف بحران تشخیص داده شود،و برای طرف دیگر ممکن است غیرقابل تشخیص باشد.
5- بحران در ارگانیسم بدن فشار ایجاد می‌کند، و موجب خستگی و تشویش می‌گردد.
مراحل زمانی وقوع حوادث و بلایا
تجهیز[1]، یا برنامه‌ریزی پیش از حادثه
اخطار[2]، که خود به مرحلة آماده‌باش[3] و مرحله تهدید[4]، که در آن مصیبت کاملاً تهدید کننده، و قابل درک باشد، تقسیم می‌شود.
[1]- Equipping phase
[2]- Warning phase
[3]- Alarm
[4]- Threat
مراحل زمانی وقوع حوادث و بلایا
وقوع[1]، که حادثه و بلا اتفاق می‌افتد؛ و مدت زمان آن در هر حادثه‌ای متفاوت است.
اضطراری[2]، که به دنبال وقوع حادثه و بلا پیش می‌آید.
[1]- Impact
[2]- Emergency
مراحل زمانی وقوع حوادث و بلایا
بازتوانی یا احیا[1] ،که در این مرحله نیازمندی‌های منطقة موردنظر برآورد و تدارک می‌شود.
تجدید آبادانی یا بازسازی[2]، که منطقه به وضعیت طبیعی و آرام باز می‌گردد.
[1]- Rehabilitation
[2]- Reconstruction
گام‌ها به هنگام بروز بحران
گام اول: تشریح و روشن نمودن وضعیت
گام دوم: مشخص نمودن هدف،
گام سوم: ایجاد فرضیه
گام چهارم: تجزیه و تحلیل واقعیت‌ها و دستیابی به حقایق
گام‌ها به هنگام بروز بحران
گام پنجم: در نظر گرفتن اقدام‌های شدنی
گام ششم: ارزیابی اقدام‌های عملی راه‌کارها
گام هفتم: تصمیم‌گیری برای انتخاب و اجرای راه کار
گام هشتم: بررسی میزان پیشرفت اجرای کار
مقابله با بحران
سیستم تشکیلاتی و سازمانی مدیریت بحران
برنامه‌ریزی
کاربرد بهینه از منابع
استفاده از تخصص‌های لازم
آموزش
سیستم نمونه سازمانی و عملیاتی مدیریت بحران در وزارتخانه
سیستم نمونه سازمانی و عملیاتی مدیریت بحران مستقر در دانشگاه‌ها
قبل از بحران
قبل از شروع بحران، هشدار توسط دولت و مؤسسات وابسته ،به مردم داده می‌شود.
به طور مثال هشدار در مورد وقوع سیل، زلزله، خشکسالی و مواردی از این
قبیل. پس از هشدار منطقه‌های مسکونی تخلیه شده، و افراد تغییر مکان
می‌دهند
فرمانده سامانه
حین بحران
فرمانده سامانه
رهبری کلان مدیریت و صدور تأیید دستورهای فعال‌سازی سه بخش.
ارزیابی شرایط بحران و صدور دستورات اولیه برای اجرای سریع
صدور دستورات لازم به کارکنان ICS [1] سیستم فرماندهی حوادث
هماهنگی بین کلیه واحدها
ارتباط و هماهنگی با سایر سازمان‌های درگیر بحران
[1]- Incident command system
فرمانده سامانه
تأیید درخواست منابع و تجهیزات موردنیاز جهت تأمین در اسرع وقت
نظارت بر نحوة اطلاع رسانی، از طریق رسانه‌ها
دریافت گزارشی مستمر از کلیه بخش‌ها
هماهنگی با ستاد مرکزی مدیریت بحران استان مربوطه
ابلاغ دستور پایان عملیات به کلیه بخش‌ها با هماهنگی ستاد مرکزی مدیریت بحران استان مربوطه
مدیر سامانه
استخراج اطلاعات مربوط به بحران و تأمین منابع موردنیاز با هماهنگی بخش پشتیبانی و اداری
تعیین سازمان‌های موردنیاز برای مشارکت در کنترل بحران ،و تهیه فهرست منابع موجود و بالقوه با همکاری بخش پشتیبانی و اداری
مشارکت با فرمانده سامانه در تصمیم‌گیری‌ها
نظارت بر عملکرد بخش‌ها و ایجاد هماهنگی‌های لازم میان بخش‌ها
هدایت نیروها اعم از داخلی، داوطلب و غیره و کنترل وضعیت.
بخش روابط عمومی
گزارش لحظه به لحظه از بحران
آگاه‌سازی پرسنل از تغییرات عمده در وضعیت حادثه
ایجاد پل ارتباطی بین مراجعین و مسئولین
اطلاع‌رسانی به رسانه‌ها با هماهنگی فرمانده سامانه (اتاق خبرنگاران)
پاسخگویی مناسب به داوطلبان جهت مشارکت در امداد و اعلام اقدام موردنیاز.
اطلاع رسانی متقابل به پرسنل و خانواده آنها.
بخش حراست
ایجاد امنیت برای پرسنل و مراجعه‌کنندگان به مرکز درمانی
هماهنگی لازم با نیروهای نظامی و انتظامی خارج از بیمارستان
بخش عملیات و برنامه‌ریزی (مدیریت مراقبت‌های پرستاری)
نظارت بر کار سوپروایزر کشیک اورژانس و سوپروایزر کشیک بیمارستان
بررسی نیازهای بلندمدت تأمین پرسنل پرستاری
سازماندهی و هماهنگی نیروهای پرستاری ارائه مراقبت به بیماران
بخش عملیات و برنامه‌ریزی (مدیریت مراقبت‌های پرستاری)
نظارت و هماهنگی بر مرکز کنترل خدمات پرستاری و ستاد مرکزی پرسنل
تعیین گروه‌ها و تقسیم‌بندی پرسنل برای بخش‌های مختلف درمانی
بررسی میزان سلامتی و نیازهای پزشکی مصدومین
هدایت نیروها، کنترل وضعیت و ترخیص بیماران الکتیو، و بازگشایی بخش‌های اضافی با هماهنگی مسئول مراقبت‌های پزشکی
بخش عملیات و برنامه‌ریزی (مدیریت مراقبت‌های پرستاری)
دریافت سفارشات از فرمانده سامانه
کسب اطلاعات از ستاد مرکزی بحران، و اجرای خط مشی‌ها و قوانین مربوط به بحران
نظارت و سرپرستی بر مرکز عملیات اورژانس، کمک به حل بحران داخل بیمارستان و پاسخ سریع و گسترده به بحران یا موقعیت‌های بحرانی.
برنامه‌ریزی جهت استراحت و رفاه پرسنل در هنگام بحران
بخش عملیات و برنامه‌ریزی (مدیریت مراقبت‌های پرستاری)
هماهنگی بین قسمت پشتیبانی و درمان اورژانس جهت تأمین تجهیزات و لوازم ضروری و تهیه لیست تجهیزات
همکاری در برقراری و راه‌اندازی سیستم اطلاعات و پیگیری بیماران و نظارت و کنترل آن، و به کار گرفتن ترخیص فوریتی، در صورت لزوم.
فراخواندن پرسنل در صورت نیاز
اطلاع از آمار بیماران و چگونگی وضعیت آنها
بخش عملیات و برنامه‌ریزی (مدیریت مراقبت‌های پرستاری)
در صورت نیاز، ارسال گزارشات لازم به مسئولین حراست، حمل و نقل و تجهیزات
هماهنگی جهت اعزام بیماران خاص به سایر مراکز درمانی با هماهنگی مسئول مراقبت‌های پزشکی
نظارت بر نحوه عملکرد وظایف محوّله پرسنل و حسن اجرای آن.
مدیریت ارتباطات
پرستار ارتباطات، وظیفه گزارش به مدیر پرستاری بیمارستان را دارد. وی با
آگاهی از زمان و مکان و نوع حادثه، حجم بیماران، شرایط بیماران، همراه با
مدیر پرستاری به فعالیت می‌پردازد. وی موظف به دریافت گزارش بحران، دریافت
گزارش حادثه از صحنه، نوع بحران، نوع مراقبت‌های انجام شده، وضعیت انتقال،
سطوح فعالیت بیماران را دارد.
مدیریت ارتباطات
ثبت وقایع بحران، استفاده از اطلاعات در زمان حادثه، ارائه گزارش و
توصیه‌های لازم به فرمانده سامانه و پیش‌بینی روند احتمالی بحران و بروز
بحران‌های ثانویه ،بر عهدة مدیریت اطلاعات است.
سوپروایزر کشیک
ارتباط با واحد ستاد مرکزی پرسنلی،در صورتی که ستاد مرکزی پرسنلی حضور
نداشته باشد، تا زمان برگشت سوپروایزر کشیک باید در آنجا بماند.
ارتباط با واحد مرکز کنترل خدمات پرستاری، و سرپرستی مرکز کنترل خدمات پرستاری
ارتباط با مسئول شیفت اورژانس و واحد پذیرش
برقراری تماس اولیه با سرپرستار اورژانس ،جهت تعیین وضعیت بیماران و پرسنل
سوپروایزر کشیک
هماهنگی با واحد پذیرش،جهت انتقال بیماران و تخلیه و آمار تخت‌ها در بخش‌های مختلف
انتقال منشی‌های اضافی به نواحی تریاژ و اورژانس
تقسیم کار و توزیع نیروی انسانی در واحدهای مختلف
انجام عملیات توزیع تخت و ایفای نقش بد منیجر[1]
اعزام نیروها به بخش‌های مختلف در صورت نیاز
[1]- Bed manager
سرپرستار بخش
آماده نگه‌داشتن بخش جهت پذیرش بیماران
انتقال یک پرستار کارشناس از هر بخش به واحد درمانی به دنبال ایجاد بحران
گزارش تعداد تخت‌ها به واحد پذیرش و تماس با پرسنلی که در مرخصی به سر برده و یا آف هستند جهت برگشت فوری به محیط کار
سرپرستار بخش
در نظر داشتن پرسنل در حال کار برای پوشش انسانی، و محول کردن وظایف به پرسنل جهت مراقبت از بیماران بحرانی پذیرش شده به واحد
شناسایی بیماران و مصدومینی که احتمالاً ترخیص می‌شوند،و کمک به ترخیص و انتقال آنها
مسئول مراقبت‌های پزشکی
نظارت بر تعیین وظایف محوله هر یک از اعضاء گروه پزشکی
مدیریت خدمات جانبی (پاراکلینیکی) و نظارت بر اعمال واحدهای مربوطه و هماهنگی با مسئول هر واحد
تهیه لیست اقلام دارویی و تجهیزات پزشکی موردنیاز و اعلام نیازهای ضروری و پیش آمده با هماهنگی واحدهای مربوطه
مسئول مراقبت‌های پزشکی
ارتباط با مراکز پاراکلینیکی معین و مدیریت تریاژ
بررسی میزان سلامتی و نیازهای پزشکی مصدومین و پرسنل
تشخیص بیماری‌ها از نظر اپیدمیولوژی و ارائه گزارش به بخش پشتیبانی و اداری
ترخیص بیماران الکتیو و بازگشایی بخش‌های اضافی با هماهنگی مسئول پرستاری
بخش پشتیبانی و اداری و خدماتی
برقراری کلیه تجهیزات اضطراری (آب، برق، سوخت، گاز و ارتباطات)
واحد خدمات ، تأمین نیروی انسانی موردنیاز ، انتقال اجساد و متوفیان حادثه
انتقال مواد زائد و آلوده به خارج از مرکز درمانی
برپایی چادرهای انفرادی و توالت‌های صحرایی
انتقال مصدومین و تخلیه مرکز درمانی در صورت نیاز
واحد خدمات
تعیین نیازهای خدماتی پشتیبانی لازم
کنترل بیماری‌ها از نظر اپیدمیولوژی
اطمینان سازی از ایمنی پرسنل و بیمار
مستندسازی شرح وقایع و میزان استفاده از منابع
طبقه‌بندی درخواست‌های خدماتی
واحد نقلیه
واحد نقلیه، حمل و نقل اضطراری و بسیج کلیه امکانات ترابری
واحد تدارکات، جمع‌آوری کمک‌های مردمی و ارسال آن به واحدها با هماهنگی
واحد انبار و تأمین سریع مایحتاج موردنیاز (غذا و آب و ...) اعلام شده و
برنامه‌ریزی شده
واحد انبار، وظیفه بازگشایی انبار و در دسترس قرار دادن مایحتاج موردنیاز،
گزارش مداوم به مدیر سامانه از منابع موجود انبار و تهیه لیست‌های موردنیاز
جهت جایگزینی منابع و همچنین استفاده از فضاهای موجود جهت نگهداری کالاهای
ارسالی و اهدائی
واحد حضور و غیاب
واحد حضور و غیاب، فراخوانی پرسنل غیرکشیک و نیروهای داوطلب طبق
برنامه‌ریزی انجام شده، ثبت ساعت‌های کاری افراد حاضر در مرکز درمانی و
گزارش ترک پرسنل کشیک به مدیر سامانه و گزارش آماری پرسنل به مدیر سامانه
بخش مالی، وظیفه ثبت و نگهداری فاکتورهای کلیه اقلام خریداری شده، و تماس
مستمر و مشورت با مدیر سامانه در مورد هزینه‌ها، و برآورد خسارت، به منظور
گزارش به فرمانده سامانه و در نهایت طبقه‌بندی درخواست
تریاژ و اورژانس‌های رفتاری در بحران
. به هنگام برخورد با مصدوم پرخاشگر توصیه‌های زیر را بکار برید:
آرام باشید، و مطمئن شوید راهی برای خروج، یا فرار از محیط را دارید.
حداقل دو متر فاصله با فرد پرخاشگر را حفظ کرده، و در کنار وی بایستید.
تماس چشمی غیرتهدید آمیز را، حفظ کنید.
کمک خارجی را مدنظر داشته باشید.
برخورد با مصدوم پرخاشگر
برخورد با مصدوم پرخاشگر
با دقت با فرد پرخاشگر صحبت کنید.
برای مذاکره با فرد آماده، و حداکثر تلاش خود را بنمائید.
به فرد دروغ نگوئید ،یا قولی که قادر به انجام آن نیستید، ندهید.
در صورت بدتر شدن اوضاع، نیازهای مداخله سریع را تشخیص دهید.
در صورت بروز پرخاشگری
در صورت بروز پرخاشگری:
فوراً نیروهای انتظامی و امنیتی را خبر کنید.
حداقل محدودیت فیزیکی را برای کنترل اوضاع، در مورد فرد پرخاشگر به کار ببرید.
هرگز فرد مبتلا به اختلال تنفسی را نبندید؛ یا محدود نسازید.
هرگز محدودیت فیزیکی را در اطراف گردن به کار نبرید.
در صورت بروز پرخاشگری
برای دست‌ها و پاها میتوانید از محدودیت فیزیکی استفاده کنید.
نبض زیر محل بسته شده را جهت اطمینان از گردش خون مؤثر، بررسی کنید.
در تمام مدت مراقب فرد پرخاشگر باشید.
آرام باشید و هرگز فرد را تهدید نکنید
در صورت بروز پرخاشگری
با فرد پرخاشگر مذاکره و صحبت کنید.
زمانی که فرد آرام شد، با احتیاط محدودیت فیزیکی را بردارید. به بهبودی سریع اعتماد نکنید.
هرگز مصدوم را تنها نگذارید
نیازهای غذایی گروه‌های آسیب‌دیده در بحران
نیازهای غذایی گروه‌های آسیب‌دیده در بحران
وظایف سازمان‌ها و نهادها در تأمین مواد غذایی
سازمان‌ها و نهادهای مربوط به تهیه،تأمین، نگهداری،توزیع مواد غذایی و
مدیریت و نظارت بر تغذیه، در شرایط اضطراری و بحران که هر کدام به تناسب
نوع وظایفی که در شرایط عادی دارند، و می‌توانند در شرایط بحران وارد عمل
شوند؛
پایان بحران
پایان بحران
مبارزه با هرگونه شایعات
اعلام تشکر از دست‌اندرکاران
ارزیابی خود در مدیریت بحران
بررسی مسائل بحران با اعضای تیم بحران
صدور بیانیه پایان بحران
