موقیت جغرافیایی شهر گرگان :
شهر گرگان یکی از شهرهای سواحلی دریای خزر و مرکز استان گلستان است . شهر
گرگان در عرض جغرافیایی ´49 º36 وطول جغرافیایی ´54 º 38 شرقی و با ارتفاع
155 متر از سطح آبهای آزاد در جنوب شرقی دریای خزر و در دامنه کوه شاهوار و
بر سر راه کشوری تهران به مشهد واقع شده است . شهر گرگان با مساحت 2885
کیلومتر مربع ، در قسمت شرقی استان که دارای مساحتی برابر با 47375 کیلومتر
مربع می باشد واقع شده است . در سرشماری عمومی نفوس و مسکن مهرماه 1365
شهرستان گرگان 345448 نفر جمعیت داشته است و طبق سر شماری سال 1375 استان
گلستان بالغ بر 1425000 نفر جمعیت دارد . نرخ رشد جمعیت رو به کاهش است .
گرگان دارای تابستان های گرم با متوسط دمای 7/27 درجه سانتیگراد سبی 5/71
درصد در دی ماه می باشد لازم به ذکر است که هر اندازه از دریا به سمت شرق
پیش رویم از رطوبت هوا کاسته می شود .
میزان متوسط درجه حرارت سالانه 2/17 درجه سانتیگراد می باشد . حداکثر مطلق
درجه حرارت گرگان در سال 70 ، معادل 3/42 درجه و حداقل مطلق درجه حرارت 8/4- گزارش شده است
3
خاک
نوع وجنس خاک این منطقه از جنوب به شمال و از شرق به مغرب به تدریج
از مرغوبیت می افتد طوری که خاک های حوضه رود گرگان تا اترک شور می شود .
ارتفاع دشت گرگان (اراضی پست گرگان ) 25 متر ، خود و شهر گرگان 15 متر
بلندی های جنوبی آن یعنی شاهکو حدود 3800 متر ، قله کوه ابر 2800 متر و
شاهوار 3950 متر ارتفاع دارند .
باد
میزان وزش باد در شهر گرگان از جانب غرب به جنوب غربی به حداکثر خود می رسد
و با شدت هر چه تمام تر و تقریباً در تمام مدت سال به سوی این شهر در وزش
است . از طرف جنوب و جنوب شرقی به سبب وجود سلسله جبال البرز در این قسمت
4
وزش باد به حداقل ممکن تقلیل می یابد . دراقلیم معتدل و مرطوب بهترین عملکرد
باد در تهیه رطوبت ساختمان می باشد و این مهم به خصوص در محل اتصال بنا به
زمین مرطوب بسیار مورد توجه است که در بافت قدیم با کرسی چینی و ایجاد و
در بافت جدید با استفاده از پیلوست تحقق می یابد . منطقة گرگان و دشت به
علت قرارگیری بین دو کمربند زلزله عشق آباد در شمال شرقی و کمربند زلزله
بافت قدیم شهر گرگان
بافت قدیم گرگان متشکل از چهار دروازه بوده است که این دروازه ها( محل
تقاطع راههای مختلف بوده اند ) می توانند علل و شیوه رشد شهر را نشان دهند ،
چهار دروازه عبارتند از ؛ دروازه
بسطام که در جنوب شرقی شهر قرار داشته است دروازه فوجی و یا سبزه مشهد که به طرف خراسان و مشهد می رفته است
دروازه چهل دختر که در جنوب شهر قرار داشته و بطرف کوهستان
می رفته و دروازه مازندران
