مساجد
مهم‌ترین بناهای معماری ایران پس از اسلام هستند. شاخص‌ترین و
پیشرفته‌ترین بناهای هر دوره معماری ایران پس از ورود اسلام را می‌توان در
مساجد پیدا نمود. اهمیت مسجد در ایران نشانه‌ای از پذیرش و اقبال مردم
ایران نسبته به دین اسلام است. چرا که در دورافتاده‌ترین نقاط ایران نیز
مساجد مهم‌ترین بناهای بافت اطراف خود بوده‌اند که با هزینه مردم بنا
می‌شدند.
ویژگی‌های ساختاری هر مسجد شامل انعطاف ذاتی، بی‌تفاوتی نسبت به نماهای
خارجی، تأکید متقابل بر فضای داخلی، و گرایش طبیعی به تزئینات کاربردی است.
زمانی که از مسجد «جامع» سخن می‌رانیم در واقع همان مسجد است با
ویژگی‌هایی مضاف و فراتر از مسجد و وام گرفته شده از معماری دوره بیزانس با
ریشه‌های کلاسیک. به اعتقاد پیرنیا (۱۳۸۳)،[۱۴] ایرانیان کهن و هنرمندان
آنها باور به تقلید درست داشته‌اند و آنرا بهتر از نوآوری بد می‌دانستند.
تقلید یا برداشتی که منطق داشته باشد و با شرایط زندگی سازگار باشد. از این
وجوه خاص که جامع را از مسجد متمایز می‌کند، می‌توان به محراب، منبر یا
سکوی وعظ، مقصوره یا محصوره، ناو یا راهروی بالا آمده میانه شبستان و گنبد
اشاره کرد. ذکر این نکته حائز اهمیت است همه این عناصر در یک بنا با درجه
اهمیت برابر باقی نماندند و با همه آنها به یک نحو برخورد نمی‌شد
در این بخش *پاورپوینت بررسی روند ساخت مسجد در ایران* در 75 اسلاید برای
دانلود قرار داده شده است. در ذیل فهرست مطالب و همچنین پیشنمایشی از آن
آورده شده است.
*فهرست مطالب:*
* دسته بندی هنر و معماری اسلامی
* اصول معماری ایرانی
* شیوه های شهر سازی قبل و بعد اسلام
* ارسن شهر ایرانی ـ اسلامی
* مسجد
o تعریف
* عناصر مشترک بین مساجد
o صحن و حیاط
+ رواق
+ ایوان
+ مناره ها
+ گنبد
o شبستان
+ محراب
+ کتیبه ها
+ نورگیرها
+ ازاره ها
+ مقرنس کاری
+ حجاری ها
+ کاشی کاری
+ گچبری
+ آجر کاری و گره چینی
* بررسی مساجد
o تفکرات
+ عربی: شبستانی
+ ایرانی: چهار طاقی
o انواع
+ شبستانی
+ چهار طاقی
+ ایوانی
+ دو ایوانی
+ چهار ایوانی
o دوره
+ خراسانی
+ رازی
+ آذری
+ اصفهانی
* منابع
